يك وقت‌هايي خودرو به‌صورت فيزيكي توقيف و به پاركينگ منتقل مي‌شود، اما گاهي هم توقيف آن به‌صورت سيستمي است؛ به اين معنا كه مالك خودرو امكان انجام امور اداري مانند تعويض پلاك يا نقل‌وانتقال سند وسيله نقليه خود را ندارد. توقيف سيستمي معمولاً به‌دليل بدهي يا شكايت و به دستور مراجع قضايي، پليس يا نهادهاي اجرايي انجام مي‌شود و ممكن است مالك از آن بي‌خبر باشد. چگونه مي‌توان از توقيف خودرو مطلع شد و براي رفع آن اقدام كرد؟ نحوه استعلام توقيف خودرو به چه صورت است؟
در اين مطلب نحوه استعلام توقيف خودرو و مراحل پيگيري ترخيص آن را بررسي مي‌كنيم.
دلايل اصلي توقيف خودرو
پيش از آن‌كه به سراغ نحوه استعلام توقيف خودرو برويم، بايد بدانيم چه عواملي باعث مي‌شوند پليس راهور يا مراجع قضايي دستور توقيف يك خودرو را صادر كنند. از مهم‌ترين دلايل توقيف خودرو مي‌توان به اين موارد اشاره كرد:
تجمع جرايم پرداخت‌نشده بالاي ۵ميليون تومان
بايد به طور منظم استعلام خلافي ماشين خود را بگيريم؛ چون طبق قانون اگر مجموع جرايم پرداخت‌نشده خودرو بيش از ۵ميليون تومان باشد، پليس راهنمايي و رانندگي مي‌تواند خودرو را توقيف كند.
نداشتن بيمه‌نامه معتبر شخص ثالث
بيمه شخص ثالث براي همه خودروها اجباري است. درصورتي كه خودرويي بيمه ثالث معتبر نداشته باشد يا بيمه‌‌نامه‌اش منقضي شده باشد، مأمور راهنمايي و رانندگي مي‌تواند خودرو را توقيف و به پاركينگ منتقل كند.
عدم رعايت حجاب توسط راننده يا سرنشينان
از نظر قانون كشور ما خودرو حريم شخصي محسوب نمي‌شود و بايد حجاب در آن رعايت شود. اگر بي‌حجابي رخ دهد براي بار اول هشدار مي‌دهند. اما دفعه دوم به صورت سيستمي خودرو را توقيف مي‌كنند و بار سوم توقيف فيزيكي مي‌شود.
حكم قضايي يا مراجع انتظامي
گاهي حكم توقيف خودرو در پي شكايت پلاك و به دستور مستقيم قاضي صادر مي‌شود. اين شكايت‌ها مي‌توانند مربوط به تصادف، مهريه، حمل مواد مخدر، پرونده‌هاي سرقت يا فرار مالياتي باشند.
نصب پلاك جعلي يا تعويض غيرقانوني پلاك
در صورتي كه خودرويي با پلاك جعلي تردد كند يا پلاك آن با پلاك خودروي ديگر تعويض شده باشد، پليس ضمن توقيف خودرو، موضوع را به مراجع قضايي ارجاع مي‌دهد.
ارتكاب ۲ تخلف حادثه‌ساز
تخلفات حادثه‌ساز جان راننده و ديگران را به‌طور مستقيم به خطر مي‌اندازند؛ مثل حركات نمايشي و مارپيچي، سرعت غيرمجاز، سبقت غيرمجاز در راه‌هاي دوطرفه، عبور از چراغ قرمز، تجاوز به چپ، رانندگي در جهت مخالف و توقف در محل پارك ممنوع.
اگر راننده‌اي به‌طور هم‌زمان ۲ مورد از اين تخلفات را مرتكب شود، پليس علاوه بر جريمه مي‌تواند خودرو را توقيف كند. مدت توقيف خودرو در چنين شرايطي معمولاً ۷۲ساعت است.
نحوه استعلام توقيف خودرو
اگر اطلاع رساني توقيف خودرو انجام نشده و به هر دليلي مشكوك هستيم كه خودروي مورد نظر ما توقيف شده يا نه، مي‌توانيم از روش‌هاي زير استفاده كنيم:
تماس با پليس ۱۱۰
اولين راهكار براي استعلام توقيفي خودرو با شماره پلاك اين است كه با ۱۱۰ تماس بگيريم و با ارائه كد ملي مالك و پلاك خودرو وضعيت آن را جويا شويم.
اپليكيشن پليس من
پليس من برنامه استعلام توقيف خودروي نيروي انتظامي است. بعد از ثبت‌نام در اين برنامه وارد آن مي‌شويم و به بخش «خدمات راهور» و بعد «استعلام وجود خودرو در پاركينگ» مي‌رويم. در اينجا پلاك خودرو را مي‌زنيم تا وضعيت آن به ما نشان داده شود.
استعلام توقيفي خودرو به علت كشف حجاب تنها در اين برنامه امكان‌پذير است. در بخش خدمات راهور يك گزينه مستقل به نام «استعلام تخلفات كشف حجاب» وجود دارد كه به همين موضوع اختصاص پيدا كرده است.
استعلام با پيامك
در صورتي كه امكان استعلام توقيف خودرو آنلاين فراهم نبود، مي‌توانيم از پيامك استفاده كنيم. فقط بايد شماره پلاك خود را بدون حروف آن به سرشماره ۳۰۰۰۵۳۵۳ پيامك كنيم. در پاسخ وضعيت توقيف خودرو به ما اطلاع‌رساني مي‌شود.
چطور خودروي توقيف‌شده را پيگيري و ترخيص كنيم؟
نحوه ترخيص خودرو بسته به دليل توقيف آن متفاوت است. اما در بيشتر موارد مالك بايد ابتدا وضعيت حقوقي خودرو را مشخص كند و با مدارك در دست به مراجع ذي‌ربط مراجعه كند. در حالت كلي مي‌توان به اين شكل عمل كرد:
۱) بررسي علت توقيف و نوع آن
در گام اول، بايد مشخص شود كه نوع توقيف و علت آن چه بوده تا براساس آن دست به اقدام زد. براي مثال، در پيامك كشف حجاب خودرو به مدت ۲هفته توقيف سيستمي مي‌شود؛ در اين حالت لازم نيست كاري انجام دهيم، بعد از اين بازه زماني خودرو به صورت خودكار رفع توقيف مي‌شود.
۲) پرداخت خلافي و تسويه جرائم
براي رفع توقيف به‌ويژه توقيف‌هاي فيزيكي بايد خلافي خودرو و ديگر بدهي‌هاي آن را به طور كامل تسويه كنيم.
۳) رفع علت توقيف و دريافت اجازه ترخيص
حال بايد علت توقيف را رفع كنيم؛ براي مثال:
- اگر خودرو به‌دليل نداشتن بيمه ثالث توقيف شده باشد، بيمه‌نامه معتبر تهيه كنيم؛
- در مواردي كه شكايت حقوقي داريم رضايت شاكي را بگيريم؛
- يا در تصادفات جرحي يا فوتي رأي قضايي دريافت كنيم.
۴) مراجعه به پاركينگ و پرداخت هزينه توقف
پس از رفع علت توقيف، همراه با برگه ترخيص و تسويه خلافي به پاركينگ مراجعه مي‌كنيم. هزينه جرثقيل و حق پاركينگ را مي‌پردازيم تا خودرو آزاد شود.
سخن پاياني
هنگام خريدوفروش خودرو بايد حتما وضعيت حقوقي آن را چك كنيم تا درگير دردسرهاي قانوني نشويم. جداي از آن، اگر خودروي خودمان توقيف سيستمي شده باشد، ممكن است هنگام فروش، فك پلاك و انتقال سند با مشكل مواجه شويم.
بنابراين بهتر است پيش از انجام هر معامله و اقدام اداري ابتدا وضعيت خودروي خود را بررسي كنيم. با نحوه استعلام توقيف خودرو هم آشنا شديم و ديديم كه اين كار ساده است و وقت زيادي نمي‌گيرد، اما مي‌تواند جلوي دردسرهاي بزرگي را بگيرد.