آزمايش FBS به معناي اندازه‌گيري سطح قند خون در حالت ناشتا است. بالا بودن قند خون و ابتلا به ديابت مي‌تواند باعث ايجاد مشكلات جدي براي قلب، كليه‌ها، بينايي و سيستم ايمني بدن شما شود. در اين مقاله با FBS در آزمايش خون  و اهميت انجام آن بيشتر آشنا مي‌شويم.

آزمايش قند خون ناشتا يا FBS چيست؟

FBS  چيست؟ آزمايش گلوكز خون ميزان گلوكز يا قند خون شما را اندازه‌گيري مي‌كند. وقتي كربوهيدرات مي‌خوريد، بدن شما آن‌ها را به گلوكز تبديل مي‌كند تا به عنوان انرژي از آن استفاده كند. داشتن گلوكز بيش از حد يا خيلي كم در خون مي‌تواند به معناي ابتلا به يك بيماري جدي باشد.

پزشكان اغلب براي تشخيص بيماري ديابت، آزمايش قند خون را تجويز مي‌كنند. همچين افرادي كه قبلا ابتلاي آن‌ها به ديابت روشن‌ شده‌ است، آزمايش FBS را براي مديريت وضعيت خود استفاده ميكنند. بيماري ديابت خود به دو نوع زير تقسيم مي‌شود:

• افراد مبتلا به ديابت نوع يك: بدن اين افراد انسولين كافي توليد نمي‌كند؛ زيرا سيستم ايمني بدن آن‌ها به سلول‌هاي توليد كننده انسولين حمله مي‌كند.
• افراد مبتلا به ديابت نوع دو: بدن اين افراد به خوبي به انسولين در بدن خود پاسخ نمي‌دهد و بعدا نيز ممكن است انسولين كافي توليد نكند.

در هر دو نوع ديابت، بيمار ميزان قند خون بالايي را تجربه مي‌كند و در استفاده سلول‌ها از قند خون مشكل دارند.

FBS در آزمايش خون به عوامل زير بستگي دارد:

• كالري آخرين وعده غذايي
• حجم آخرين وعده غذايي
• قدرت بدن در ساخت و واكنش به انسولين

ميزان بالاي قند خون ناشتا نشان مي‌دهد كه بدن قادر به كاهش سطح قند خون نيست. اين گاهي به عدم پاسخ بدن به انسولين، توليد كم انسولين، يا در برخي موارد به هر دو دليل اشاره دارد. سطوح بسيار پايين قند خون ممكن است نشان دهنده اين باشد كه داروهاي ديابت قند خون را بيش از حد مصرف كرده‌ايد.

آزمايش FBS به چند ساعت ناشتايي نياز دارد؟

براي انجام آزمايش قند خون به صورت ناشتا، بايد حداقل ۸ تا ۱۲ ساعت پيش از انجام آزمايش خون، به غير از آب از هيچ ماده غذايي استفاده نكنيد. اگر به ديابت مبتلا هستيد، امكان دارد پزشك از شما بخواهد تا قبل از تزريق دوز صبحگاهي انسولين يا مصرف داروهاي درمان ديابت، صبر كنيد تا آزمايش قند خون خود را انجام دهيد و بعد از آن دارو مصرف كنيد.

ميزان نرمال آزمايش FBS چقدر است؟

در صورتي كه اين آزمايش را بعد از حداقل ۸ ساعت ناشتايي انجام دهيد، ميزان قند خون شما بايد در يك محدوده طبيعي قرار گيرد. البته محدوده طبيعي براي افراد سالم و كساني كه به ديابت مبتلا هستند و براي كنترل قند خون خود استفاده مي‌كنند متفاوت است. ميزان نرمال براي گروه‌هاي مختلف به شرح زير است.

قرار گرفتن در محدوده پيش ديابت به اين معنا است كه شما در شرايط خطر قرار گرفته‌ايد و بايد تغذيه و سبك زندگي خود را تغيير دهيد. در چنين شرايطي بهتر است با يك پزشك مشورت كنيد.

علت اصلي بالا بودن FBS در آزمايش خون

اگر FBS در آزمايش خون شما نشان داد كه سطح گلوكز بالاتر از حد طبيعي است، ممكن است به اين معني باشد كه شما مبتلا به ديابت هستيد يا در معرض خطر ابتلا به ديابت هستيد. ميزان بالاي قند خون همچنين ممكن است نشانه اي از بيماري‌هاي زير باشد:

• بيماري كليوي
• پركاري تيروئيد
• پانكراتيت
• سرطان پانكراس

علت پايين بودن قند خون در آزمايش FBS

اگر نتايج شما پايين تر از سطح طبيعي باشد، ممكن است نشانه بيماري‌هاي زير باشد:

• كم كاري تيروئيد
• انسولين زياد يا ساير داروهاي ديابت
• بيماري كبد

اگر نتايج آزمايش قند خون شما طبيعي نيست، لزوما به اين معني نيست كه شما يك بيماري خاص داريد كه نياز به درمان دارد. استرس زياد و برخي داروها مي‌توانند بر سطح گلوكز تاثير بگذارند. براي اينكه بدانيد نتايج شما به چه معناست، با يك پزشك مشورت كنيد.

علائم پايين بودن FBS در آزمايش خون

اگر قند خون بسيار پايين باشد ممكن است علائم زير را تجربه كنيد. در صورتي كه چنين علائمي داريد بهتر است سطح قند خون خود را چك كنيد:

• لرزش و عرق كردن
• احساس بي‌حالي و افسردگي
• مشكل در تمركز
• كمبود انرژي
• پوستي كه رنگ پريده‌تر از حد معمول به نظر مي‌رسد.
• سردرد يا درد عضلاني
• ضربان قلب سريع يا نامنظم

در موارد شديد، قند خون پايين مي‌تواند باعث تشنج، از دست دادن هوشياري، گيجي و ناتواني در نوشيدن يا خوردن شود.

علائم بالا بودن FBS در آزمايش خون

سطح قند خون بالا يا هيپرگليسمي مي‌تواند علائم زير را ايجاد كند:

• افزايش گرسنگي يا تشنگي
• ادرار بيش از حد
• تاري ديد
• سردرد
• خستگي

مانند قند خون پايين، قند خون بالا نيز اگر درمان نشود ممكن است باعث از دست دادن هوشياري يا تشنج شود. قند خون بالا و مداوم مي‌تواند خطر عوارضي را كه پزشكان با ديابت مرتبط مي‌كنند، مانند بيماري‌هاي قلبي و عروقي افزايش دهد.

هومكا و انجام آزمايش قند خون ناشتا در منزل

اگر علائم بالا بودن قند خون را داريد بهتر است آزمايش FBS را انجام دهيد. به طور كلي توصيه مي‌شود افراد بالاي ۴۵ سال هر ۶ ماه يكبار سطح قند خون خود را چك كنند؛ زيرا در بسياري اوقات ديابت بدون نشانه خواهد بود و زماني متوجه آن خواهيد شد كه وارد مرحله پرخطري شده است.

خوشبختانه براي انجام آزمايش FBS لازم نيست به پزشك و آزمايشگاه مراجعه كنيد. با استفاده از خدمات آزمايش در منزلهومكا مي‌توانيد به راحتي اين آزمايش را در خانه خود انجام داده و نتيجه آن را به صورت آنلاين دريافت كنيد.

براي درخواست خدمات آزمايش در منزل كافي است با شماره تلفن ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگيريد و يا به سايت هومكا به نشاني www.homeca.irمراجعه كنيد. خدمات آزمايش در منزل هم اكنون زير نظر بيمه پايه و تكميلي و در شهرهاي تهران، كرج، رشت، تبريز، مشهد، شيراز، اهوازواصفهان قابل انجام است.